گروه سیاسی: گفتگوهای ایران و 1+5در حالی به پایان رسید که طرفین این دور از مذاکرات را سازنده و مثبت قلمداد کردند.
سعید جلیلی و کاترین اشتون همانند گفتگوهای گذشته پس از پایان مذاکرات در جمع خبرنگاران حاضر شدند و به سئوالات آنان پاسخ دادند. سعید جلیلی این بار نیز زودتر از اشتون در سالن کنفزانس خبری حاضر شد و در همان ابتدا بیانیه ای که از سوی تیم مذاکره کننده ایرانی تنظیم شده بود، قرائت کرد.
بر اساس این بیانیه " گروه 1+5 پیشنهاد کرد گامهای ملموسی برای 6 ماه آینده و در جهت اعتمادسازی متقابل برداشته شود و پیشنهادهایی نیز در این زمینه ارائه شد" ، همچنین تاکید جمهوری اسلامی بر متوازن و همزمان بودن گامها بود و اینکه پیشنهادها نباید نافی حقوق ایران باشد." بر این اساس ایران . 1+5توافق کردند در تاریخ 28 اسفند جلسه کارشناسی در شهر استانبول و در تاریخ 16 و 17 فروردین جلسه با 1+5 در شهر آلماتی برگزار شود.
دبیر شورای عالی امنیت ملی پس از قرائت بیانیه ، به سئوالات خبرنگاران پاسخ داد.
جلیلی در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه پیشرفتهای فنی ایران در موضوع هستهای و مقاومت کشورمان در قبال تحریمهای اعمال شده چه اثری بر روند مذاکرات داشته است؟ گفت: ایران به عنوان عضو فعال آژانس در چارچوب ان پی تی و آژانس فعالیت خود را ادامه میدهد.
در این زمینه ظرفیتهای علمی کشور پیشرفتهای خوبی را رقم زده و ما امروز در بخشهای مختلف با اتکا به ظرفیتهای بومی توانستهایم موفقیتهای خوبی داشته باشیم که به شکل تصاعدی ادامه دارد.
وی در پاسخ به سوال دیگری در خصوص احتمال به نتیجه رسیدن مذاکرات با توجه به وجود عناصر تندرو در آمریکا افزود: روندی که در 8 ماه گذشته از پیشرفت علی رغم فشارهای زیادی که علیه ملت ایران به کار بردهاند شاهد بودهایم منجر به نتایج خوبی شده است که برای آنها نیز قابل توجه میباشد.
جلیلی به برگزاری نشست کشورهای عدم تعهد در شهریورماه سال جاری در تهران اشاره کرد که در آن نمایندگان و مقامات بیش از 120 کشور جهان حضور داشتند و یادآور شد: ایران به عنوان ریاست جنبش حقوق هستهای خود را در این اجلاس اعلام کرده که مورد قبول شرکت کنندگان نیز قرار گرفت.
نماینده رهبر معظم انقلاب در شورای عالی امنیت ملی در ادامه با اشاره به پیشرفتهای ایران در عرصههای مختلف گفت: آنها در سال 2012 اذعان کردند که ایران بالاترین رشد علمی را داشته و در سال گذشته صادرات غیرنفتی و تولیدات گوناگون ایران رشد چشمگیری داشته است.بورس ایران در سال گذشته 62 درصد رشد داشته که نشان میدهد فشارهای اقتصادی که علیه ملت مان اعمال میکنند نتیجهای نداشته است.
جلیلی خاطرنشان کرد: همچنین مردم در سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی با نشاطتر و محکم تر حمایت و پشتیبانی خود را اعلام کردند که این مجموعه شرایط نشان میدهد آنها باید به راهبرد جدیدی فکر کنند.
دبیر شورای عالی امنیت ملی در پاسخ به این سؤال که ایران پس از 8 ماه چگونه توانسته نظر 1+5را تغییر دهد و برای ادامه این روند چه لوازمی نیاز است؟ اظهار داشت: اگر ارزیابی از عملکرد 8 ماهه گذشته داشته باشند، به آنها کمک خواهد کرد که به سمت راهبرد صحیح بروند. البته پیشنهاد آنها در آلماتی واقع بینانهتر به نظر میرسید که به نظر می رسد آنها به این نتیجه رسیدهاند که باید واقع بینانهتر رفتار کنند.
تولید سوخت 20 درصد تا رفع نیاز ادامه دارد
اما جلیلی در اظهارات خود در کنفرانس خبری به گمانه زنی رسانه ها درباره تعطیلی سایت فردو پاسخ داد. وی گفت: این سایت یک سایت قانونی و شناخته شده برای آژانس است که زیر نظر آژانس فعالیت خود را ادامه میدهد و بسته شدن آن هیچ توجیهی نداشته و چنین درخواستی را آنها نداشتهاند.
وی در خصوص تاثیر توافقات ایران با 1+5در مذاکرات فنی آژانس نیز اظهار داشت: جمهوری اسلامی ایران فعالترین عضو آژانس بوده و بیشترین همکاری را با این نهاد دارد زیرا ما از رفتار خود مطمئنیم و مشکلی با شفاف سازی نداریم اما اگر این همکاریها فراتر باشد باید در چارچوب هایی باشد که این چارچوبها باید شکل بگیرد و ما آنها را مطرح کردهایم.
دبیر شورای عالی امنیت ملی در پاسخ سؤال دیگری در خصوص توقف غنی سازی 20 درصد اظهار داشت: آنها به پیشنهاد مسکو که ایران ارائه داد نزدیکتر شدهاند اما موضوع همکاری میتواند کمک کننده باشد و آنها به این نتیجه رسیدهاند که باید گامهای واقعبینانهتری را برای نزدیکی به ایران بردارند.
دبیر شورای عالی امنیت ملی در پاسخ به پرسش دیگری درباره اینکه ایران در چه شرایطی غنی سازی 20 درصد را متوقف میکند؟ خاطرنشان کرد: هر پیشنهادی برای همکاری، شفاف سازی و اعتمادسازی باید بر مبنای پذیرفته شدن حقوق جمهوری اسلامی ایران و حق هستهای آن از جمله غنی سازی اورانیوم باشد و موضوعات در این چارچوب، میتواند مورد گفتوگو قرار گیرد.
جلیلی با بیان اینکه سه سال پیش در مذاکرات ژنو 2 مطرح کردیم که برای رآکتور تحقیقاتی تهران نیازمند سوخت 20 درصد هستیم، اظهار داشت: متأسفانه آنها پاسخ مناسبی ندادند و ما خود اقدام به تولید سوخت کردیم.
وی تصریح کرد: تولید سوخت 20 درصد برای تأمین نیازهایمان حق مسلم ماست که براساس معاهده ان پی تی به ما داده شده است.
دبیر شورای عالی امنیت ملی خاطرنشان کرد: اینکه برای تأمین نیازهایمان میتوانیم همکاری کنیم، میتواند در گفتوگوها مورد بحث قرار گیرد اما باید اعتماد ملت ایران جلب و رفتارهای خصمانه و در مقابله با ملت ایران کنار گذاشته شود.
راهبرد "فشار و گفتگو" غرب جواب نمیدهد
جلیلی در پاسخ به سؤالی اظهار داشت: جمهوری اسلامی ایران همیشه از گفتوگوها استقبال کرده و همواره گفتهایم که آنچه میتواند برای موفقیت همکاریها مفید باشد، این است که طرفین با راهبرد، سریع و صحیح وارد گفتوگو شوند.
وی افزود: بارها گفتهایم که گفتوگو باید برای همکاری باشد. راهبردهایی از جمله استفاده از ابزار فشار برای موفقیت گفتوگوها حتما بینتیجه است و بیجواب خواهد بود.
جلیلی اظهار داشت: کسانی که مدعی بودند تحریمهای فلج کننده را بر ملت ما تحمیل کردهاند و در این هشت ماه به زعم خود بیشترین فشارها را علیه ملت ما اعمال کردند، شاهدند که این فشارها و رفتارها برای آنها نتیجهای نداشته است. آنها باید این واقعیت را درک کنند که بهترین راه تصحیح این راهبرد و ورود به مسیر جدید است.
خبرنگاری با بیان اینکه رژیم صهیونیستی عنوان کرده که با 1+5در تماس نزدیک است نظر جلیلی را جویا شد که وی در این باره گفت: توصیه ما به 1+5این است که هزینه دیگران را نپردازند. برخی میخواهند با هزینه بعضی از اعضای 1+5یا مجموعه آنها، اهداف خود را دنبال کنند.
مذاکره کننده ارشد ایران رژیم صهیونیستی را متهم در زمینه سلاحهای هستهای خواند و تصریح کرد: جامعه جهانی باید عزم جدی برای رسیدگی به اتهامات این رژیم داشته باشد. این رژیم علیرغم اتهامی که متوجه آن است اذعان نیز کرده که به شکل غیرقانونی به این سلاحها دست یافته است. آژانس بینالمللی انرژی اتمی و مجامع بینالمللی باید این اتهامات را بررسی و پیگیری کنند که چه کسی این سلاحها را در اختیار رژیم صهیونیستی قرار داده است.
وی به 1+5توصیه کرد که اجازه ندهند این رژیم برای اهداف نامشروع خود از آنها استفاده کند.
غرب به حقانیت ایران در موضع سوریه پی برده است
سعید جلیلی دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان در ادامه نشست خبری در پاسخ به سؤالی اظهار داشت: اینکه 1+5در این 8 ماه به این نتیجه رسیدند که باید اعتماد ملت ایران را جلب کنند، مثبت بود.
وی افزود: آنها باید رفتارهایی داشته باشند که اعتماد ملت ما را جلب کنند که تحریمها یکی از این موارد است.
جلیلی با بیان اینکه میتوان در این مسیر گامهای کوچکی برداشت، خاطرنشان کرد: 1+5به گامهایی اشاره کردند که ما گفتیم باید متوازن باشد. نفس ورود آنها به مسئله رفع تحریمها گام مثبتی است که البته باید با توازن همراه باشد.
وی با اشاره به نشست کارشناسی که قرار است در اواخر سال جاری در استانبول برگزار شود، افزود: این نشست برای این است که مشخص شود این گامها چگونه میتواند متوازن شود.
دبیر شورای عالی امنیت ملی در پاسخ به سوال دیگری خاطرنشان کرد: ما در نشست استانبول، بغداد و مسکو پیشنهاد کردیم که به بحثهای غیر هستهای نیز بپردازیم از جمله گفتوگو برای همکاری در خصوص مسائل منطقهای که یکی از پیشنهادات بحث سوریه و بحرین بود.
وی ادامه داد: در گفتوگوهای استانبول اعلام کردیم مسیری که برخی کشورها و قدرتها در سوریه دنبال میکند غیر دموکراسی و غلط است و مجال را برای فعالیتهای تروریستی فراهم میکند.
دبیر شورای عالی امنیت ملی اضافه کرد: متاسفانه شاهد بودیم که برخی کشورها همان مسیر را دنبال کردند و از تروریسم ارسال سلاح به داخل سوریه و... حمایت به عمل آوردند. ما همواره اعلام کردهایم که راه حل سوریه یک کلمه بیشتر نیست و آن «دموکراسی» است. همه باید به سازوکارهای دموکراتیک تن داده و زمینه را فراهم کند تا مردم سوریه در سازوکاری داخلی و با برگزاری انتخابات آنچه را که میخواهند انتخاب کنند که متاسفانه برخی خلاف این مسیر را رفتند.
وی با بیان اینکه آنها امروز به این نتیجه رسیدهاند که این مسیر غلط بوده، خاطرنشان کرد: واقعیت میدان و صحنه سوریه به آنها نشان داد که آنچه ایران میگفته، درست بوده است.
پاسخ جلیلی به سئوال خبرنگار بی بی سی
جلیلی در پاسخ به سؤالی به رئوس پیشنهاد ایران در نشست مسکو اشاره کرد و افزود: مهمترین محور آن حق غنیسازی بود. ما در نشست آلماتی سازوکار اجرایی شدن آن پیشنهادات را ارائه دادیم.
وی در پاسخ به پرسش خبرنگار بیبیسی بار دیگر بر حق جمهوری اسلامی در انجام غنیسازی تصریح کرد و افزود: حق غنیسازی برای همه اعضای ان پی تی پذیرفته شده و شناخته شده است و آن را حق خود میدانیم و برای نیازهای خود اعمال میکنیم.دبیر شورای عالی امنیت ملی تصریح کرد: هر آنچه نیاز داشته باشیم اعمال میکنیم چه 5 درصد و چه 20 درصد. ما باید نیاز خود را برطرف کنیم.
وی گفت: اعمال حق ما مبتنی بر نیازهای ماست و مادامی که نیاز داشته باشیم آن حق را اعمال میکنیم.
اظهارات کوتاه اشتون در جمع خبرنگاران
پس از اظهارات جلیلی این کاترین اشتون بود که برای تشریح دستاورد مذاکرات آلماتی از نگاه 1+5، در جمع خبرنگاران حاضر شد. وی البته بیشتر کلی گویی کرد و پس از دقایقی جلسه را خاتمه داد.
با این حال کاترین اشتون در ابتدای سخنان کوتاه خود اظهار امیدواری کرد که ایران به طرح 1+5نگاه مثبت داشته باشند.
وی گفت: ما به طور جمعی کار کردیم و به نمایندگی از سازمان ملل این اقدامات را داشتیم تا به نتایج ملموسی برسیم. طرح ما برای اعتمادسازی است تا جلو رویم.
اشتون ادامه داد: به دنبال راه حلی هستیم که براساس ان.پی.تی و شورای امنیت و حکام پیش رویم. 1+5 طرحی اصلاح شده به طرف ایرانی ارایه داده که سازنده بوده است و نگرانیهای بینالمللی را در آن انعکاس میدهد. در این طرح اصلاح شده پیشنهادات ایران نیز لحاظ شده است.
وی در پاسخ به این که پیشنهادات 1+5به ایران چه بود؟ گفت: من نمیتوانم درباره طرح سخن بگویم چون میخواهیم اولا فرصت به ایران دهیم تا درباره طرح مطالعه کند و همچنین کارشناسان باید درباره آن بحث و بررسی داشته باشند و بهتر است بگذاریم این فرآیند طی شود.
اشتون درباره این مذاکرات با اشاره به نگاه مثبت طرف ایرانی ابراز خرسندی کرد و افزود: اگر آقای جلیلی گفتند مثبت است این خوب است. باید دید در قدم بعدی کارشناسان چطور کار می کنند.
او در پاسخ به این پرسش که جلیلی گفت در پیشنهاد 1+5سخنی از تعطیلی فردو نبود اظهار کرد: من درباره طرح وارد جزییات نمیشوم. در دو روز گذشته سعی کردیم طرحی را به طرف ایرانی ارایه کنیم و میخواهیم به آنها فرصت دهیم که به آن نگاه کنند.
بیانیه مشترک و کم سابقه ایران و 1+5
ایران و گروه 1+5 در اقدامی که کمتر سابقه داشته است، پس از مذاکرات الماتی بیانیه مشترکی صادر کردند.
متن کامل این بیانیه کوتاه به این شرح است:
"پس از دو روز مذاکره، ما توافق کردیم که کارشناسان فنی روز 8 مارس (28 اسفند) در استانبول دیدار کنند و ما به همراه مدیران کل سیاسی 1+5روز های 5و 6 آوریل (16 و 17 فروردین) در آلماتی مجددا دیدار کنیم.
از دولت قزاقستان برای پذیرایی محترمانه اش تشکر می کنیم."